شیر ایرانی(1)

شیر ایرانی ( نام علمی: Panthera Leo Persica ) 

 

شیر ایرانی یا همان شیر آسیایی ، جانوری است که نقش بسیار بزرگی را در فرهنگ و آیین و طبیعت کشور ما بازی می کرد و خواهد کرد . 

اما متاسفانه این گربه ی باشکوه حدود  ۵۰ الی۶۰ سال پیش ، برکت وجود خود را از خاک ایران گرفت . 

 

شیر پارسی یا شیر آسیایی یا شیر هندی یا شیر اورآسیایی زیر گونه‌ای از شیرها می‌باشد که هم اکنون تنها در جنگل گیردر گجرات هند یافت می‌شود جاییکه شیر هندی نامیده می‌شود. این زیرگونه از شیر زمانی از ایتالیا و یونان در ساحل دریای مدیترانه تا شمال شرقی هندوستان شامل ایران و شبه جزیره عربستان پراگندگی داشت اما شکار بیش از حد، آلودگی آب‌ها و کاهش شدید طعمه‌های این جانور به نابودی آن‌ها منجر شده تا جائی‌که امروزه تنها جمعیت باقیمانده اینگونه شیر در جنگلگیر واقع در گجرات هند یافت می‌شود، جائی که بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۰ حکومت ایالتی گجرات ۴۱۱ قلاده شیر مشاهده شده‌اند که ۵۲ قلاده نسبت به پنج سال قبل افزایش داشته‌است. 

در حدود یک قرن پیش جنگل های اطراف رودخانه های کرخه ، دز و کارون ، بوته زارها و علف زارهای شرق خوزستان از مسجدسلیمان به طرف رامهرمز ، نواحی جنوب و جنوب غربی زاگرس و مناطق نزدیک به آب خوزستان ، نیزارها و دشت های شرقی استان بوشهر و مرغزارهای غرب و جنوب غربی استان فارس به خصوص کازرون و دشت ارژن ، میزبان شیرهای بااصالت ایرانی بوده اند . به طور کلی قلمرو شیر ایران به صورت نواری از جنوب لرستان تا جنوب استان فارس و به موازات کوه های زاگرس کشیده شده بوده است .  

 

این گوشت خوار بیشتر از گراز و آهو تغذیه می کرده است و در کنار آنها از گور ایرانی و گوزن زرد ایرانی نیز بهره می برده است . همان طور که می دانیم نسل گور ایران و گوزن ایران به شدت در خطر انقراض است و یکی از مهم ترین عوامل انقراض شیر ایران کمبود طعمه بوده است.  

گفته می‌شود که واپسین شیرهای ایرانی در اوایل دهه‌ی ۴۰ میلادی دیده شده‌است. برای واپسین بار شیر ایرانی در پیرامون دزفول از سوی مهندسان آمریکایی که مشغول ساخت راه آهن در خوزستان بودند دیده شده‌است. احتمالا تا چند سال پس از آن نیز چنین شیری در ایران وجود داشته‌است.  

مهم ترین علل انقراض شیر اساطیری ایران را می توان در موارد زیر یافت : 

کم شدن و محدود شدن طعمه ، از بین رفتن زیستگاه ، علاقه ی افراد محلی به خصوص مردان ایل بختیاری به شکار شیر و شکار بی رویه این جانور توسط افسران و مهندسان خارجی به خصوص انگلیسی ها . اما مهم ترین علت نبود قانون ، فرهنگ و دین بوده است .